Goede beheerders? (2008)

Hebt u de laatste week het nieuws ook zo met gemengde gevoelens gevolgd ? Hebt u er misschien, net als ik, gevoelens van onrechtvaardigheid aan overgehouden? Voelt u ook niet ergens ongerechtigheid ?
Een wereldwijde economische crisis die zich momenteel openbaart, die te wijten is aan slecht beheer. Want nu pas worden de slechte beheerders ontmaskerd. De slechte beheerders, die een wijngaard toevertrouwd krijgen, die vruchten moet dragen. Maar nu blijkt dat er geen vruchten zijn. Erger, slecht beheer heeft ertoe geleid dat de wijngaard niet alleen geen vruchten meer draagt, maar zodanig leeft op krediet van anderen dat een faillissement onvermijdelijk is. Dan worden schulden gemaakt, dan sleurt men anderen mee in het faillissement. Nee, hier wordt geen goede wijn geschonken, wrange druiven plukt men, die niet te eten zijn. Hier wordt ook geen klare wijn geschonken, want lange tijd is de omvang van het falende beleid van de beheerders van de wijngaard goed verborgen gehouden.
In het evangelie van vandaag wordt de falende beheerder van de wijngaard ontslagen. Hij verliest alles. Ook dat is een verschil met onze mensenwereld, onze financiële wereld. Want het is nog de vraag of de slechte beheerders op hun fouten aangesproken worden. Als het financieel systeem maar gered wordt. Jammer dan, voor al die mensen die hun hebben en houden, hun geld, hun huizen verliezen. Jammer dan, voor alle sociale consequenties die heten: werkeloosheid, prijsstijging, inflatie, recessie. En die dan, zoals altijd, de meest kwetsbaren het hardst treffen. Jammer voor het sociaal onrecht.
De wijngaard, dat is allereerst onze wereld, onze concrete wereld, ons sociaal, ons financiële systeem, dat ons als beheerders is toevertrouwd. Maar zijn wij wel goede beheerders ?

De wijngaard, dat is het Koninkrijk der Hemelen. En ook die wijngaard, daar zijn wij de beheerders van. Ieder van ons heeft zijn leven gekregen als een stukje wijngaard, om te beheren.. Ieder van ons is beheerder van die wijngaard, ieder van ons is, zoals paus Benedictus XVI het op de dag van zijn verkiezing zei, ‘nederige werker in de wijngaard van de Heer'. En dan gaat het, ook hier, over de vruchten van de wijngaard. "Ik had op druiven gehoopt ! Waarom geeft de wijngaard mij wilde vruchten ?" (Jesaja 5,4) ...
Wij zijn allen, ieder van ons, beheerders van de wijngaard. Het Rijk Gods is aan ieder van ons gegeven, en als een goede beheerder mogen wij het vruchten laten dragen. "Laat ieder van u", zo schrijft Petrus in zijn Eerste Brief, "de gave die hij van God gekregen heeft, gebruiken om de anderen daarmee te helpen, zoals het goede beheerders van Gods veelsoortige gaven betaamt" (1 Petrus 4,10).

Zijn wij goede beheerders geweest ? Dat is ook de vraag die wij ons dit jaar mogen stellen, nu wij terugkijken op de geschiedenis van onze kerk, op de vele eeuwen christendom die zich hier, op deze plek, hebben afgespeeld, en die wij vanavond weer gaan oproepen in het openluchtspel "De Slevrouwe". Generaties zijn hier voorbij gegaan. Generatie op generatie hebben onze voorouders, hier op deze plek, hier in en rond deze kerk, de Blijde Boodschap van Christus beleefd, intens beleefd, als goede beheerders doorgegeven aan de jongere generaties, aan kinderen en kleinkinderen. Alles ‘in het voorbijgaan'. Want allen die ons zijn voorgegaan waren ook maar ‘voorbijgangers', ‘passanten' op deze aarde. Ze zijn ons voorgegaan, hun leven, hun werkzaamheden, gingen voorbij, zoals ook wij straks, voor wie na ons komen, ‘voorbijgangers', ‘passanten', zullen zijn. Ja, ook wij zijn ‘passanten'. Ieder van ons is in de lange geschiedenis van deze kerk slechts een ‘passant'. Maar ook een beheerder. Een beheerder, aan wie rekenschap wordt gevraagd. Hoe heb ik, in die korte tijd van mijn ‘voorbijgaan', deze wijngaard beheerd?