Echte Farizeeën gevraagd A (2011)

Wat een droevige zondag voor de priesters

en allen die zich voor het geloof inzetten...

we worden eens flink op de hak genomen.

De profeet Maleachi windt er geen doekjes om:

'priesters, jullie deugen niet'

en Jezus doet het nog eens dunnetjes over:

'wee jullie schriftgeleerden en farizeeën'.

Het woord Farizeeën heeft ons in ons taalgebruik

een buitengewoon slechte klank gekregen...te slecht.

We kennen toch het liedje wel 'op de hoek van de straat... enz.

Het eindigt met: 'het is een farizeeër.'

En dat terwijl het woord farizeeër gewoon 'ijverige' betekent.

De farizeeën waren wat wij in onze dagen

'basispastores' zouden noemen.

En dan die brave Sadduceeën,

ze zijn navolgers van de vrome Sadok, de hogepriester

die ijverig bezig was in de tijd van David

de eredienst goed te laten verlopen

in het heiligdom in Jeruzalem.

 

Later werden ze opgevolgd door een clan

ie zich alleen maar bezig hield met de grote tempel in Jeruzalem

waar zij, er goed aan verdienend, de tempeleredienst gaande hielden.

In tegenstelling tot hen

waren de farizeeën dicht bij de mensen.

Ze trokken rond en bemoedigden de gewone man.

 

Er is niet veel fantasie voor nodig

om Jezus zelf ook tot de groep van de farizeeën te rekenen

hoewel het als een godslastering klinkt

als je hem zo zou noemen.

Jezus komt in zekere zin voor hen op als Hij zegt:

LUISTERT NAAR HEN

-het klinkt bijna als wat op de berg Tabor over Jezus zelf gezegd wordt

en 'DOET WAT ZIJ U ZEGGEN'.

Maar dan komt zijn kritiek. Felle kritiek:

'volg ze niet na want alles wat ze doen,

doen ze om bij de mensen op te vallen.'

Jezus bekritiseert de farizeeën; kritiek mag ... ja moet soms.

 

Als ouders hun kinderen of kinderen hun ouders

of vrienden en vriendinnen en echtelieden

het niet meer de moeite waard vindt

om ze te bekritiseren is dat het ergste wat hen kan overkomen

ze zijn dan dood voor jou.

 

Kritiek... de Bijbel staat er vol mee.

De profeten uit het Eerste Testament

bekritiseren het volk overduidelijk,

en schelden soms hun geloofsgenoten uit..

dat doen ze

omdat ze veel van hen verwachten.

 

Jezus gaat in hun voetspoor verder.

Als wij zijn kritiek horen op de farizeeën

vraagt dat wel een juiste instelling van de hoorder.

Het gaat heel erg mis

als je jezelf boven de kritiek verheven voelt

en de kritiek niet ook naar jezelf toetrekt.

 

Als je jezelf een onaanraakbare buitenstaander voelt

gaat het fout;

Helaas is dat met de binnenjoodse kritiek

van Jezus op de farizeeërs en zijn medejoden gebeurd.

 

De kritiek is dan niet meer gezien

als gezonde kritiek

zoals die bijvoorbeeld in een familie of een groep klinkt.

 

Jezus is als hij de Farizeeën fel bekritiseert

niet tegen Farizeeën als zodanig.

Zijn kritiek op de medefarizeeërs –

mede-ijveraars zeiden we- van zijn tijd is niet mals. Waarom?

 

Omdat Hij het hele farizeeërdom

of misschien zelfs het hele Jodendom overbodig vond?

Absoluut niet. Hij wil dat er geen tittel of de wet verloren gaat.

 

Hij is niet tegen farizeeën

maar hij is juist voor farizeeërs,

goede farizeeërs wel te verstaan: echte ijverigen.

 

Jezus bedoelt niet met zijn kritiek:

op de vuilnishoop met de farizeeërs maar

'wat zou het heerlijk zijn

als de wet die zij zo duidelijk verkondigen

nu eens echt zou worden gedaan.'

----------------------------------------------

Deze week dinsdag en woensdag

gaan we twee feesten vieren

van de gemeenschap der heiligen.

Dinsdag denken we aan de gemeenschap van de mensen van alle eeuwen

die de woorden van God hebben gedaan.

 

In deze kerk kijken -hoorde ik onlangs vertellen-

250 heiligen op u neer,

vanuit het glas of vanuit het triforium

of vanaf hun consoles ingemetseld in de muur.

 

Ze kijken op ons neer en wij kijken tegen we op.

Toch willen ze ons niet onrustig maken zo van:

wij zijn zo goed en jij bent maar een klungelaar.

 

Neen ze willen ons juist bemoedigen:

'blijf doorgaan, span je toch in, houd vol:

het kan: helemaal van God zijn,

Hem dienen met al je krachten.

 

En woensdag gaan we denken aan de nabijere kring,

de mensen die wij zelf gekend hebben.

Allerzielen is een beetje een sombere dag 

en ook in de viering is er weemoed en verdriet.

Toch is het niet de bedoeling van die viering

-ik zeg met opzet viering- om ons somber te maken...

met zwarte gewaden en donker klokgelui.

 

De bedoeling is om ons te vertellen

vlak nadat we de feestdag ter ere van de grote namen

ALLERHEILIGEN gevierd hebben

te horen dat ook de kleine namen door God bewaard worden,

want bij God bestaat er geen standsverschil

en Hij discrimineert niet.

Samen maken we deel uit

van een grote gemeenschap van mensen van goede wil

van alle tijden.

 

De gemeenschap der heiligen noemen we dat

mensen van vroeger en nu

die leefden en nog leven willen met God.

 

Er is een verbinding mogelijk

met hen die ons zijn voorgegaan...

met de ijveraars van alle eeuwen

en met de critici van alle eeuwen

Ons eigen  geloof

kan verbonden worden

met de echte farizeeën

de ijveraars van alle eeuwen;

ons eigen zwakke geloof

kan verbonden worden met de kracht die van hun geloof uitging.

Gods werk met ons zal doorgaan

en allen die ons voor zijn gegaan

kunnen ons tot zegen en tot kracht zijn

zo moge het zijn.