Negenentwintigste zondag door het jaar (2009)

×

Waarschuwing

JUser: :_load: Kan gebruiker met ID: 201 niet laden

Op deze dag hadden we een gezamenlijke viering van de pastorale eenheid.
Voor heel die viering KLIK HIER.

Niet heersen maar dienen is het thema van deze viering. Op het eerste gezicht denk je daarbij aan twee totaal verschillende werelden, de wereld van de heersers en de wereld van de dienaars, de wereld van degenen die het voor het zeggen hebben en de wereld van hen die alles te slikken hebben. Toch liggen die werelden vaak veel dichter bij elkaar dan we denken en zijn ze soms zelfs helemaal met elkaar verstrengeld.
Kijken we bijvoorbeeld even naar de paus. Hij heeft als titel "servus servorum" dienaar der dienaren. Op zich een mooie titel maar het is wel een titel voor een kerkvorst, zoals hij ook wel eens genoemd wordt. Hij geeft zijn dienstbaarheid aan de kerk gestalte als een heerser en je mag zelfs zeggen als een soort alleenheerser.
Dat geldt natuurlijk een beetje voor veel leidinggevenden in de kerk. Bisschoppen en priesters zijn allemaal dienaren van de geloofsgemeenschap, en tegelijk zijn het heel vaak kleine en grote baasjes die uitmaken wat de onderdanen moeten geloven en moeten doen. Niet heersen maar dienen is vaak: dienen door te heersen. Op zich hoeft daar niets mis mee te zijn, voor leidinggevenden is dat een manier om te dienen, toch gaat het daar juist heel vaak mis.
In de gedachte die na de Kyrie werd voorgelezen, werden enkele heel belangrijke verschillen tussen heersers en dienaren genoemd. Een ervan was deze: een heerser praat veel, een dienaar luistert veel. En met name dat laatste is heel fundamenteel.
Het probleem van onze Kerk en deels ook van onze samenleving is juist dat de onderdanen wel moeten luisteren naar de leiders maar dat leiders vaak heel slecht luisteren naar hun onderdanen. In de Kerk wordt dat in toenemende mate als een probleem ervaren. De gelovigen zijn niet meer onmondig en onkundig over geloofszaken. Er zijn steeds meer ontwikkelde mensen, die nadenken over de zin van het leven, die nadenken over de zin van gelovig zijn en die daar eigen ideeën over hebben. Die mensen slikken niet zomaar alles wat er van bovenal gezegd worden en ze willen dat er ook voor hen ruimte is in de Kerk, dat er ook naar hen geluisterd wordt. En dat heeft de kerkleiding nog steeds niet geleerd.
In ons land hebben we een democratie, eigenlijk betekent dat: het volk heerst. Zestien miljoen heersers op een klein stukje aarde werkt natuurlijk niet, daar kennen we verkiezingen om volksvertegenwoordigers aan te wijzen die weer leiders aanstellen. Vaak is dat wel een heel moeizaam proces, maar het is een zeer kostbare verworvenheid. De politici moeten wel een beetje luisteren naar de kiezers, anders worden ze een volgende keer niet gekozen.
In de kerk kennen we geen democratie, en dus geen gekozen leiders. De kerkelijke leiders worden van boven af aangewezen en hebben door hun wijding de H. Geest in hun broekzak. En dus denken zij dat ze niet hoeven luisteren naar al die gelovige mensen. Dat is misschien een beetje oneerbiedig gezegd, een beetje kort door de bocht ook, maar het lijkt wel vaak de werkelijkheid bij sommige bisschoppen en priesters. Hun dienende taak wordt van bovenaf ingevuld, daar wordt bepaald wat de regels zijn, maar het gevolg is wel dat ze steeds meer het contact met de basis verliezen. En dat is een heel verdrietige zaak voor alle trouwe gelovigen. Het is dan ook niet zo vreemd dat steeds meer gelovige mensen zich niet meer thuis voelen in die kerk en hun eigen weg gaan.
Niet heersen maar dienen blijft een opdracht voor iedereen die zich laat inspireren door de boodschap van Jezus van Nazareth. En daar gaat het vooral om; niet heersen maar dienen, niet de baas willen spelen maar je dienstbaar maken En ons gewone leven kunnen we dienstbaar zijn aan elkaar, door te luisteren, ook naar de leiding maar vooral naar elkaar, door open te staan voor het wel en wee van anderen, door je niet verheven te voelen boven anderen, door niet te vlug toe te geven aan de bekoring anderen te veroordelen. Als we zo omgaan met elkaar, dan komt daarin de boodschap van het evangelie tot leven, dan zijn we zo doende samen de kerk van Jezus.
Als we het instituut Kerk als krampachtig en verstikkend ervaren, als we dingen horen waar we het helemaal niet mee eens zijn laten we dan steeds weer bedenken: de kerk zijn wij.