Alles willen weten (2006)

We zullen het weer gaan meemaken deze week:
zo gauw de Sint zijn hielen gelicht heeft worden in Haarlem,
de gezelligste winkelstad van Nederland, de etalages allemaal omgebouwd.
De baard van Sint wordt door engelenhaar vervangen:
de in goudpapier verpakte lege etalagepakjes van de Sint worden vervangen
door dennengroen en de Sint zelf wordt omgebouwd tot Kerstman.

Men heeft er buiten dit kerkgebouw geen vermoeden van
hoe heilzaam het is, om nog zonder dennengroen en engelenhaar,
sober deze vier weken lang, rustig Advent te vieren.
Hier krijgen we nog de tijd om zonder premature kerstsfeer
ons echt voor te bereiden op de dingen die komen gaan
en te leren hoe wij het nieuwe burgerlijke jaar 2007
goed gevormd in te gaan.

Advent is de tijd van bezorgdheid en waakzaamheid
altijd beseffende dat het op deze wereld toch nog iets worden kan.
Advent is de tijd van de verwachting.
Een levenshouding waarin de kinderen ons in deze dagen voorgaan:
vol verwachting klopt ons hart!
Wij leven als gelovigen samen in verwachting:
in de grote verwachting
de verwachting van GODS NIEUWE TOEKOMST.

Als je naar deze wereld kijkt,
dan kun je twee dingen doen.
Je wendt je ogen af, je sluit je af, je droomt weg... je vlucht
of je blijft kijken
en je probeert te begrijpen wat je ziet,
je vraagt jezelf af waarom gebeurt wat er gebeurt.

Je wilt het weten want deze wereld is jouw zaak;
of je wilt het niet weten
want deze wereld is jouw zaak niet..
Wij praten wel veel over de toekomst van onze wereld
maar helaas ... al te veel als toeschouwers,
als buitenstaanders...

En als buitenstaanders vormen wij dan ook vaak
een kritisch sikkeneurig publiek.

We zeggen bijvoorbeeld:
het gaat steeds slechter of 'het zal mijn tijd wel uitduren.'

De profeet Jeremia wijst ons
op de kracht van het woord van God
DAT WERKELIJKHEID WORDT.

Het zijn niet zomaar beloftes
maar toezeggingen vanwege de Schepper van hemel en aarde!

Maar vertelt het evangelie ons niet erg eng
over rampen en akeligheid?
Omdat we allemaal graag paniekjournalisten zijn
valt ons dat extra op en kijken we speciaal naar de griezelige details.

Maar de evangelist Lucas zou krachtig protesteren:
"ik wil helemaal niet over die rampen praten
maar juist over het nieuwe
dat er dwars door alle ellende heen doorbreekt.
Hef je hoofd omhoog
(ik denk er altijd bij 'Sammie')
want je redding nadert: er is hoop!"

Je kunt- leren we in deze adventstijd-
twee dingen doen -zei ik - :

Wegkruipen, plat achterover gaan
ofwel rechtop staan, oog in oog met de feiten.

En de feiten onder ogen ziende
kijk je dan:
wat kan ik doen,
hoe kan ik helpen...
hoe zal ik mijn eigen bijdrage leveren.

Een oude man deed dat deze week
door alle mogelijke gevaren te trotseren en naar Istanboel te gaan.
En zij reis was velen tot zegen.
Benedictus betekent trouwens
- zo ontdekten vele moslims - hetzelfde als Mohammed:
mens die anderen tot zegen is.

Nog even nadenkend over
de rampen die het evangelie van deze zondag ons voorhield.
Het zijn geen angstvisioenen
om mensen de stuipen op het lijf te jagen.
Evenmin zijn het voorspellingen
waarmee je onder het motto 'de bijbel heeft toch gelijk'
anderen kunt bestoken.
Of invuloefeningen à la de raadselspreuken van Nostradamus.

Hier wordt allereerst nagedacht over een historisch, gebeuren:
de rampzalige verwoesting van Jeruzalem
door de Romeinse cohorten in het jaar 70,
de ondergang van de Joodse staat
en de verstrooiing van Israël onder de volken
het begin van de martelgang die uiteindelijk
naar de ghetto's en de vernietigingskampen zou leiden.

Onverbiddelijk worden al die verschrikkingen
in de herinnering geroepen
en de latere lezer wordt er,
denkend aan alle gruwelen die nog volgen zouden,
cru mee geconfronteerd.

Maar een aandachtig lezer en theoloog merkte op
dat precies op de helft van deze tekst, een omslag plaats vindt.
Het ondergangsscenario wordt visioen van een nieuwe toekomst.

Na de zevende regel waarin geschreven staat
hoe de grondvesten van het heelal zullen wankelen lezen wij:
'dan zal er groot licht zijn
en zullen zij de Mensenzoon zien komend op de wolken'.

Ik citeer de theoloog even:
‘Zoals de God van Israël
- de Godbevrijder van de Uittocht, de uit-redding -
als een kolom van wolken voor het volk uitging
en als een vuur zijn mensen bijlichtte in de nacht:
zo zal de Mensenzoon komen
op een kolom van wolken, met macht en groot licht,
de mens zoals hij zijn moet: de nieuwe Adam.'


'Waakt over jezelf' eindigt de tekst van vandaag,
'zodat je hart niet vadsig wordt van het drinken en het eten.

Deze wereld
- wil Jezus middels de evangelist zijn hoorders leren - is jouw zaak,
wat hier geschiedt heeft met jou te maken.

Alle leed dat er geleden wordt,
iedere smartenkreet die klinkt
is er om jou wakker te maken opdat je ziet wat er gebeurt,
opdat je ontmaskert wat er fout is hier
en optreedt, handelt, kiest.

'Word ook niet onderhorig aan bezit'.
De bezitlozen hebben niets en je zou denken
dat die de hele dag aan niets anders denken
maar dat is niet waar. Ze gaan ons voor in levenskunst,
en roepen ons op om eerlijk te delen.

Advent is de tijd van de actie van Solidaridad
voor Zuid Amerika, van meer aandacht voor elkaar
van zoeken naar de dingen die voor jou persoonlijk belangrijk zijn
van opnieuw beginnen:
bezorgd over de dingen die fout zijn
maar wakker zoekend naar mogelijkheden om
de situatie op deze wereld te verbeteren.

Als je bezorgd maar vooral tegelijk wakker bent
ben je in staat te ontkomen
aan alles wat er gebeuren zal
en aan de vernietigende werking, de doodsmacht van de feiten.
Je zult dan niet meer meeschamperen met allen
die de mens wel door hebben
maar, oog in oog met het visioen van de nieuwe mens,
rechtop staan en stand houden.
Dan zul je ook niet meer spreken over het 'einde der wereld'
maar over de 'vol-einding', de voltooiing
ofwel het begin van het koninkrijk der hemelen
dat nu nog verborgen is
maar door zal breken als wij er voor durven kiezen.

Dat wij allemaal van de partij mogen zijn. AMEN.