Zoeken wat verloren is

 

Mensen, zeker zorgzame mensen, hebben niet gaarne iets te verliezen of kwijt te geraken. Zij zullen zich inspannen om het verlorene te zoeken en te vinden en ze zijn blij wanneer ze het terug hebben. Het kan gaan over waardevolle dingen, over levende wezens, huisdieren en anderen. Het gaat zeker op voor mensen die van anderen houden en pijn hebben wanneer mensen uit elkaar gaan.

Jezus heeft dergelijke houdingen voor ogen wanneer hij ons vandaag twee gelijkenissen plus een parabel aanbiedt. Hij vertelt van een herder, een man, op zoek naar het verloren schaap, over een huisvrouw die een van haar tien zilverstukken kwijt is en zorgvuldig zoekt tot ze het vindt.

De barmhartige vader

Hij vertelt dan over een zoon die uit het vaderhuis is weggegaan en over de vader die op de uitkijk staat en grootmoedig en blij zijn zoon die terugkeert verwelkomt. Jezus roept hiermee het beeld op van zijn hemelse vader, die ons opneemt en zich als de barmhartige manifesteert. “De Onzichtbare wordt zichtbaar in de barmhartigheid” (Paus Franciscus.) “Miserando atque eligendo”; “Gekozen door genade”. Dit was zijn bisschopsleuze en die heeft hij als paus behouden. Hoe zeer de barmhartigheid hem aan het hart ligt, heeft hij vooral getoond en verklaard in het bijzonder jaar van de barmhartigheid in het jaar 2016.

Jezus vertelt de parabel van de verloren zoon samen met twee andere parabels, die de zoektocht uitdrukken van de Vader naar wie verloren is. Jezus heeft ze verteld om zijn eigen optreden te verklaren. Hij was vaak in het gezelschap van tollenaars en van zondaars van allerlei slag. Hij had met hen contact. Dit stoorde de Farizeeën en de Schriftgeleerden en andere deftige mensen. Zij zagen allicht niet in dat ze zelf bekering nodig hebben en dat het nodig was hun eigen hart te bevragen. “Het is belachelijk zijn eigen slechtheid niet te ontvluchten - wat toch mogelijk is - maar wel die van anderen, ofschoon dat onmogelijk is” (Marcus Aurelius). Samenleven met anderen is moeilijk.

.

Uitgebeeld in de kunst

Hemel en aarde. Dit was de titel van de tentoonstelling in het Museum van Schone Kunsten in Mons BAM, gewijd aan het werk van Anto Carte, een kunstenaar geboren in Mons. In zijn werk schenkt hij aandacht aan de gewone mens, de landbouwer, de mijnwerker. Hij heeft eveneens schilderijen met christelijke onderwerpen, zoals over het leven van Maria, de piëta, waarbij hij zowel denkt aan het dode lichaam van Jezus op de schoot van Maria als aan de mijnwerker, omgekomen in de mijn.

In de tentoonstelling hingen een aantal schilderijen over de verloren zoon. Een ervan trok vooral de aandacht. De vader omhelst de zoon en dit in een besneeuwd landschap. Daarmee verplaatst de schilder deze Bijbelse parabel naar onze streken. Kijkend naar dit schilderij, kon de bezoeker luitsteren naar een novelle van Caroline Lamarche. Een onderwijzer vertelt daarin over de sneeuw en de verloren zoon. Je ziet, zegt de onderwijzer geen sneeuw meer en de kennis van de godsdienst en de bijbel vermindert zienderogen. « L'instituteur décida d'associer à son cours sur la neige des œuvres d'art. Il avait en tête les tableaux de deux ou trois artistes de ce vingtième siècle où personne ne se doutait encore que la neige, les insectes, les oiseaux et, cela va sans dire, la religion disparaîtraient aussi vite » Caroline Lamarche

We durven toch hopen dat de parabel van de verloren zoon evenzeer als deze van de barmhartige Samaritaan gekende thema’s blijven en vooral dat we toepassen waartoe ze oproepen. Van de ene kant wordt heden alles goedgekeurd en tegelijkertijd is er veel hardheid en verdragen wij weinig van anderen.

De parabel van de verloren zoon is vaak door kunstenaars uitgebeeld. Heel bekend is het schilderij van Rembrandt over de terugkeer van de zoon en waar de toeschouwer in de handen van God zowel een vaderlijke als een moederlijke trek ontdekt.

Marc Rosseeuw heeft enkele jaren geleden een bundel samengesteld met heel mooie afbeeldingen van hedendaagse kunstenaars over dit bijbels onderwerp. Zo de weergave van Michel Ciry over de barmhartige vader. Verder een kleurrijke schilderij van Luc Blomme over de verloren zoon en vooral meerdere werken over dit thema van Toni Zenz. Al de topwerken van deze Duitse kunstenaar brengen die éné boodschap: God is barhartigheid. Ze drukken de vreugde uit om de terugkeer.

Wees barmhartig

De Heer is barmhartig voor al wat hij maakte (psalm145). In het evangelie heeft Jezus ons de boodschap mee gegeven om barmhartig te zijn (Lc. 6,36).

Jezus vertelt zijn parabels niet enkel om zich te rechtvaardigen, maar om zijn toehoorders en ook ons aan te zetten tot barmhartigheid. In het gebed dat hij zijn leerlingen voorbad, is de bede om vergeving en de oproep om zelf vergeving te schenken: “Vergeef ons onze schuld, want ook wij vergeven aan ieder die ons iets schuldig is” (Lc. 11,4). God is barmhartig en Hij verwacht dat wij ons bekeren.

Wie daar moeite mee heeft is de oudste zoon. Heeft deze uiteindelijk deelgenomen aan her feest dat zijn vader gaf van de jongste broer van de oudste zoon. Kun je blij zijn, wanneer die broer van jou is teruggekomen?

Er is de pijn over de verzoening, die er niet kwam. Twee broers hadden jarenlang onenigheid en geen contact met elkaar, wellicht ten gevolge van een erfeniskwestie. Tijdens zijn ziekte drukt de oudere broerj de wens uit zijn broer te ontmoeten, zich herinnerend wat de Heer had gezegd over verzoening; Maar de uitgestoken had, zelfs deze van een stervende werd niet aanvaard.

Op wereldvlak komen alweer zoveel vetes naar boven en zal het jaren duren vooral Russen en Oekraïners, mensen uit het Chinese vasteland en Taiwan, Israël en mensen in de Palestijnse gebieden. mekaar vredevol zullen ontmoeten en elkaar de hand reiken. Ook tussen kerken en religies en wereldbeschouwingen moeten we stappen blijven zetten naar eenheid en verzoeking.

Dank om de bewezen barmhartigheid ( 1 Tim. 1,13)

Jezus verlangt wel dat de zondaar zich bekeert. Wie deze stap heeft gezegd en wie de barmhartigheid mocht ervaren, is een blij mens. Zo iemand was Paulus. Hij heeft herhaaldelijk zijn vreugde uitgedrukt om de genadeslag die hij kreeg op de weg naar Damascus. Paulus toont zich in zijn brieven als de dankbare man, omdat de Heer hem heeft opgetild, Hij die van vervolger verkondiger is geworden.

We horen meerdere weken na elkaar een boodschap uit de pastorale brieven van Paulus. Of deze door hem geschreven werden, wordt door de exegeten wel in vraag gesteld; Ze dateren van na het heengaan van Paulus; De schrijver ervan heeft zich ingeleefd in de zorg van Paulus. En hij legt hem woorden in de mond, die zeker weergeven wat Paulus heeft ervaren dat de Heer hem zijn barmhartigheid heeft geschonken. Paulus beschouwde zich als de verloren zoon, die door de vader wordt opgevangen. Dankbaar verkondigt hij dat God hem barmhartigheid heeft bewezen ( 1 Tim. 1, 19).

De schrijver van de brief komt er voor op dat deze boodschap zou beleefd en verkondigd worden. God wil dat alle mensen gered worden en tot de kennis van de waarheid komen (1 Tim 2,3-4). Hij vraagt om trouw: “Bewaar de u toevertrouwde schat” (2 Tim. 1, 14). De pastorale brieven zijn geschreven ter bemoediging. Ze geven richtlijnen voor de ordening van de kerk met taken voor de apostelen, priesters , diakens en elkeen van het christelijk volk. Ze maken de christenen attent om het goede te verrichten (1 Tim. 6,11-12). Dit kan doorheen vele kleine stappen van begrip en aandacht.

Kleine stappen

Kardinaal Tagle heeft deelgenomen aan de Lambeth-conferentie, de bijeenkomst van de anglicaanse kerkleiders. Hij vertelde over een ervaring als aartsbisschop van Manila: Bij een bezoek aan een zomerkamp vroegen de jongeren hem selfies en autogrammen. Een van de jongens liet hem zelfs zijn T-Shirt signeren. “Maar kom, ik ben toch geen toneelspeler” dacht de bisschop. "Een jaar later kwam hij terug in een jeugdkamp. Een jongen kwam naar de aartsbisschop toe en zei; “U hebt uw handteken gezet op mijn T-shirt. Ik heb hem sindsdien niet meer gewassen.” Waarna de jongen zei: “Iedere nacht leg ik deze onder mijn kussen. Ik heb in jaren mijn vader niet gezien, omdat hij in het buitenland geld moet verdienen. Maar met de T-shirt , waar uw handteken op staat, weet ik dat ik altijd familie heb in de kerk.” Kijk, zei kardinaal Tagle, zo wordt het evangelie verkondigd langs een T-shirt, waarop een bisschop zijn handteken schreef voor een jongen, die verlangt naar zijn familie.