Beste parochianen, beste gasten, beste iedereen.
U hebt er geen idee van hoe moeilijk het is een kerstpreek te maken.
Een paar jaar geleden was ik er -naar mijn idee- goed in geslaagd
maar dat bleek niet zo te zijn. Daar kwam ik als volgt achter.
Mijn broer zat in een van de nachtmissen in de kerk.
Toen het uit was hoorde hij de mensen achter hem zeggen:
'het was wel mooi allemaal maar wat die meneer daar zei...'
dat was ik dus. Verder kon hij het helaas niet verstaan.
Het bracht mij wel 'back to reality'.
Het is ook bijna een onmogelijk opdracht: een kerstpreek te maken.
We zijn allemaal zo verschillend.

U allemaal hier gekomen.
We zijn erg blij dat u bent gekomen maar waarom en wie bent u?
Bent u katholiek, bent u atheïst -ja die komen ook- bent u agnost?
Hoe voelt u zich: bent u zeker van u zelf of bent u een zoeker?
En hoe zijn uw omstandigheden? Maakt u veel mee
of gaat alles gewoon zijn gangetje: gaat het slecht of gaat het goed?

De weken voor kerstmis ga ik eens extra rond bij mensen die
werkelijk vreselijke dingen meemaakten.
Vooral ook omdat ze door anderen ongewild
een beetje zenuwachtig gemaakt worden over wat ze moeten doen
tijdens de komende feestdagen
en door weer anderen juist in de steek gelaten worden
omdat die niet weten wat ze tegen hen moeten zeggen.
Wat moet je bijvoorbeeld zeggen tegen de ouders van een kind
dat op tweede kerstdag twee jaar terug ziek was?
Het was lastig de doktersdiensten te bereiken
Uiteindelijk lukte dat maar er ging toch iets mis
en in de oudejaarsnacht ging het kind dood.
En ook anderen zijn er voor wie kerstmis moeilijk is:
hun zestienjarige zoon
kwam om op de randweg, en weer anderen...
neen ik ga ze niet allemaal opnoemen

wel die jongen die vlak voor de nachtmis
van vorig jaar huilend bij de kerkdeur stond:
vlak voor de nachtmis was het uitgeraakt met zijn vriendin
met wie hij al vijf jaar samenwoonde...

en ook noem ik Johan nog even
die ik vanochtend heb gezien.
Hij is, zeven jaren jong, net in het buitenland aan kanker geopereerd
- hier durfden ze het niet- : hij is nu thuis: zal hij het redden?
Voor iedereen is kerstmis een heel ander feest:
voor mij ook, je hebt nauwelijks tijd om het te vieren.

Moet ik nu zes verschillende preken houden:
voor de agnost, de atheïst, de zoeker,
de zekere, de boffer of de mens die lijden moet?
Ik hoor achterin de kerk al iemand zeggen:
'de muziek is wel mooi maar wat die meneer daar zegt'!

Toch heeft de dag van vandaag, kerstmis,
die we al op de vooravond gaan vieren
een bijzondere boodschap voor ons allen.

We zijn niet alleen,
er is Iemand in de buurt.
Ons leven maakt deel uit van een grote geschiedenis:
die van God met de mensen op weg naar de vrede.

Ieder individu is belangrijk
en alles wat wij doen of zeggen is van grote waarde
want het kan de doorbraak betekenen van het Koninkrijk van God.
Het kan net dat ene woord of die ene daad zijn
waardoor heel de menselijke geschiedenis omgebogen wordt.

Dat is moeilijk te geloven
vandaar dat we dat van EEN geboorte allemaal zeggen:
van de geboorte van het kind van Bethlehem: Jesus.
Lucas vertelt erover in het verhaal dat we zojuist hoorden.

Het lijkt als je het begin van verhaal hoort
om een ander te gaan:
'het geschiedde in de dagen van keizer Augustus.'
Ja, die had alles te vertellen
hij was de president Bush van zijn tijd.
Hij wil -zo horen we- zijn belastingregisters bijgewerkt krijgen;
iedereen krijgt een sofi-nummer
en om die te kunnen uitreiken
moet iedereen naar de stad waar hij vandaan komt.
Dat vertelt Lucas. En hij gaat verder:
'ook Jozef ging op weg'
wel een contrast.

Keizer Augustus, de glorieuze,
die zichzelf graag REDDER noemde
en Jozef, een schlemieltje
een joods man uit Nazareth met zijn bruid.
Het bijzondere van het kerstverhaal
zit hem niet in het buitengewone
in het spectaculaire
-geen grote show behalve die engelen dan
die zijn vetgaaf-
het bijzondere van kerstmis zit hem in het hele gewone
dat door van Godswege bijzonder wordt genoemd.
En de schijnwerper op het kersttoneel
draait definitief van keizer Augustus weg:
het gaat om een kind.
'Dit zal voor u een teken zijn' horen we
'je zult een pasgeboren kindje vinden, het ligt in een kribbe.

De eerste bezoekers van dit kind zijn ook niet bijzonder:
het zijn mensen die zelfs gewoner dan gewoon zijn:
ze konden niet deelnemen aan het gewone stadsverkeer:
ze konden nooit een filmpje pakken of naar de disco
want ze moesten altijd bij hun dieren zijn.

Het geheim van kerstmis is
dat het leven, en dit hele gewone leven in het bijzonder,
door God geheiligd is.

Er is een nieuw begin:
een kind is er geboren
een jongen van wie men -en is dat wel terecht?-
zegt dat Hij degene zal zijn
die de mensheid werkelijk verder helpt.

Na een Sabbatsmaaltijd waarbij vele mensen,
waaronder ook vele bezorgde vaders en moeders aanwezig waren,
sprak rabbi Jehudi:
"Ach mensen toch, als iemand van jullie vraagt:
waarvoor span jij je toch zo in op deze wereld
antwoorden jullie allemaal:
'om mijn kind goed te kunnen opvoeden
zodat het studeren kan, hard werken
en een goed mens worden, die bouwt aan een betere wereld.

En als dan jullie kind is opgegroeid en je hem dan vraagt
naar het doel van zijn moeite
dan zal ook hij zeggen:
"Ik moet hard werken en veel verdienen
om mijn kind goed te kunnen grootbrengen
opdat het studeren kan, hard werken zal
en een goed mens kan worden, die bouwt aan een betere wereld.'

Zo gaat het van geslacht op geslacht.
En de Rabbijn keek alle bezorgde ouders onder zijn gehoor aan en zei:
nu vraag ik jullie, als goede ouders die al vele jaren bezig bent:
WANNEER ZULLEN WE NU EINDELIJK
EENS DIE BETERE, NIEUWE WERELD AANSCHOUWEN?

Tot zover dat oude Joodse verhaal.

Mensen leven en werken voor zichzelf,
voor hun kinderen, zo gaat het maar door
van geslacht op geslacht.

De geschiedenis gaat verder,
de grote feesten herhalen zich
- hoewel ieder jaar zijn ze anders
en sinds 11 september (zegt men) is de wereld veranderd-.

De feesten herhalen zich
en iedere kerst opnieuw zullen we horen spreken over
'vrede op aarde' en 'een betere wereld'.

Na alles wat we meemaken:
na nieuwjaar in Volendam,
na de wanhoop van de terroristen die met hun gevangenen
-maar waren ze zelf ook geen gevangenen-
wordt het een vraag of dat nog ergens op slaat.

De grote vraag wordt langzamerhand:
wanneer worden we eindelijk wijzer
en doen echt wat er gedaan moet worden.

Dat hangt van ons ieder persoonlijk af.

De oude Middeleeuwse mysticus Eckehart geeft als antwoord:
'als wij de Christus niet alleen in Bethlehem
maar ook in ons eigen hart geboren laten worden.'

En dan is, net als in Bethlehem,
God met zijn engelen in de buurt.
We zijn dan nooit alleen
want de God die de Vader van Jesus is
heeft Zijn eigen levenslot
ook aan ons levenslot vastgeklonken.

Hij is geen lachende derde
iemand die ons uitlacht om onze mislukkingen
ook weer in dit nieuwe millennium
maar hij leeft met ons mee en lijdt met ons mee:
Hij neemt onze mislukking ernstig
en is ons altijd nabij.

Wel heeft het kind van Bethlehem
dat later man werd,
om navolgers gevraagd
opdat ook wij, net als Hij, op de mensen af gaan
troostend wie onze troost nodig hebben,
bemoedigend wie onze bemoediging kunnen gebruiken.

En dan ontdekken wij, zoekend naar de zin van ons bestaan
dat die zin hierin bestaat
dat - terwijl wij nog naar Hem aan het zoeken zijn -
Hij ons al gevonden heeft en zegt:
JIJ ....en vult u dan uw eigen naam maar in..
ik heb jou nodig, jij mag er zijn.

AMEN.